
Op 30 oktober 1944 werd Prinsenbeek bevrijd, toen het nog ‘de Beek’ was, een deel van Princenhage. Zo’n 80 jaar later vieren we, op zondag 3 november de herdenking van de bevrijding die uiteindelijk hevig bevochten is niet ver van het dorp.
Op deze mistige zondagochtend komt de geschiedenis weer even tot leven en tekenen we het woordje ‘vrijheid’ met aquarelkleuren en gemengde emoties.

De kinderen vinden het spannend om in de pantservoertuigen te klimmen en achter het stuur van de jeeps als stoere soldaten te poseren. Bij de wachtrij voor de heerlijke erwtensoep zijn er veel lachende gezichten. Het blaasorkest speelt nostalgische muziek. Maar tijdens de toespraken zijn er serieuze momenten waarop wordt stilgestaan bij het thema oorlog en vrede.
De Poolse bevrijders hadden in Schotland getraind. Hun motto was Idziemy – we gaan. De 1e Poolse pantserdivisie onder leiding van Generaal Maczek trok als onderdeel van het 2e Canadese Korps met de geallieerden op via Noord Frankrijk en België naar Zeeuws Vlaanderen. Daar splitsten hun wegen en eind oktober werd Breda en omgeving door de Polen bevrijd van de nazi’s.
Er volgde nog een bloedige strijd bij Nieuwe Veer, slechts enkele kilometers vanaf de huidige Markt van Prinsenbeek, waar aan de andere zijde van de Mark nog veel meer Duitse eenheden aanwezig waren dan was geschat. Hierbij verloren de Poolse bevrijders veel manschappen.

De rivieren en bruggen werden tot op het laatst bevochten en de geallieerdenopmars naar het noorden werd onder andere hierdoor vertraagd. Op deze mistige zondagochtend is het niet moeilijk stil te staan bij wat de hongerwinter boven de rivieren moet zijn geweest. De Poolse divisie bleef in de regio tot ze bijna een half jaar later bij de bevrijding van het noorden meehielpen.
Museum de Rijf brengt de bevrijding tot leven met de expositie ‘De Beek, 80 jaar bevrijd’ waar veel foto’s en spullen tonen hoe het toen echt was.
Ad van Melis, voorzitter van de heemkundekring vertelt dat de organisatie voor dit evenement geheel door vrijwilligers werd verzorgd, en zonder subsidie. Er waren meer dan vijftig mensen bij betrokken en ook de twee musea: De Rijf, waar Heemkundekring Op de Beek thuis is en Museum “Weest op uw hoede”, met een privécollectie. Kijk online voor openingstijden.

Ook na 80 jaar is niemand vergeten hoeveel wij te danken hebben aan de Poolse bevrijders. Op de markt hangt dan ook een spandoek met een dankbetuiging, ‘dziÄ™kujemy wam polacy’, dank aan de Polen.
MUSEUM DE RIJF - (hk-opdebeek.nl) Mobilisatiemuseum : Weest op uw hoede
